Przedszkole Montessori – Mogilany
Rodzice dzieci uczęszczających do przedszkola Montessori czasami na zadane dziecku pytanie „co dzisiaj robiłeś/ robiłaś w przedszkolu?” słyszą odpowiedź: „pracowałem”. Ale jak to? Przecież powszechnie wiadomo, że dla małego dziecka to zabawa jest najczęściej podejmowaną
aktywnością. Określenie „praca dziecka” często wywołuje brak zrozumienia, zdziwienie, a nawet sprzeciw. Uspakajamy: dziecko w odróżnieniu od dorosłego podejmuje pracę dobrowolnie, bezinteresownie i bez wysiłku (jeżeli nie przekracza ona jego możliwości), a także wykonuje ją w ciągłym ruchu.
Zabawa ma wiele funkcji m.in. odpowiada na potrzeby rozwojowe dziecka, stymuluje jego rozwój. Tym co odróżnia ją od pracy jest to, że ważne w niej jest działanie samo w sobie, a nie cel końcowy. Natomiast praca nastawiona jest nie tylko na działanie, ale przede wszystkim na osiągnięcie celu. Tym celem dla dziecka jest: rozwijanie konkretnych kompetencji, cech osobowości, umiejętności oraz zdobywanie wiedzy.
Maria Montessori – włoska lekarka i pedagog działająca na początku XX wieku- obserwowała dzieci w wieku 3-6 lat i ich aktywność nazwała „pracą”, a je same „świadomymi pracownikami”, ponieważ wykonując pracę kształtują swoją osobowość. Twierdziła, że praca prowadzi
do samodzielności dziecka, budowania więzi z innymi, pomaga odkrywać i nadawać sens nie tylko swojemu działaniu, a także przedmiotom, które znajdują się w otoczeniu. Intencją Montessori było dowartościowanie dziecka, którego działania prowadzą do holistycznego, integralnego rozwoju.
Jak pracują dzieci w przedszkolu Montessori?
W przedszkolu Montessori dzieci pracują w „przygotowanym otoczeniu”, które wyposażone jest w pomoce rozwojowe. Charakterystyczne jest dla nich to, że są ze sobą logicznie i integralnie powiązane, mają zasadę stopniowania trudności, która pozwala dziecku wybierać te materiały, które są zgodne z jego możliwościami i fazą rozwoju. Każdy materiał ma swój cel (np. rozwijanie konkretnej umiejętności). Materiały dają możliwość podjęcia działania, są nastawione na samodzielność dziecka, pozwalają mu na łatwiejsze poznawanie otaczającego świata. W przeciwieństwie do zabawy zabawkami, które pozwalają na tworzenie pozornej rzeczywistości, praca z materiałami pozwala na kontakt z jej rzeczywistym wymiarem.
Efektem pracy dziecka w montessoriańskim przedszkolu jest zdobycie niezależności, samodzielności w myśleniu i działaniu, umiejętności planowania i organizowania pracy oraz osiągnięcia celu. Te kompetencje są szczególnie przydane we współczesnym świecie, a naszą rolą jest umożliwienie dziecku, by mogły je kształtować. Dlatego nie bójmy się określenia praca. Być może montessoriańskie podejście pomoże nam przedefiniować i zrozumieć wartość pracy naszej – dorosłych?
